با ابلاغ طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات از سوی شورای عالی فضای مجازی به سازمان‌ها، ۵۰ اقدام تعریف شده است که باید تا سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۴ عملیاتی شوند.

پس از تصویب طرح کلان و معماری شبکه‌ ملی اطلاعات در انتهای شهریورماه و به‌ دنبال ماه‌ها تعویق، این مصوبه دیروز توسط دبیر شورای عالی فضای مجازی ابلاغ شد.

جلسه شصت و ششم شورای عالی فضای مجازی در تاریخ ۲۵ مهرماه ۹۹ تشکیل و طرح کلان و معماری شبکه‌ ملی اطلاعات پس از تأیید رهبری، در نهایت توسط دبیر شورای عالی فضای مجازی به نهادهای متولی ابلاغ شد. این نهادها شامل کمیسیون تنظیم مقررات، وزارت ارتباطات، وزارت صمت، معاونت عملی و فناوری ریاست جمهوری، مرکز ملی فضای مجازی، وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات، مرکز مدیریت راهبری افتا، قوه قضائیه، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح هستند و وزارت ارتباطات دارای بیشترین میزان مسئولیت است.

در این سند به تکالیفی همچون استقرار کامل پیام‌رسان‌های اجتماعی و موتور جستجوی بومی، ایجاد دست ‌کم یک سیستم‌عامل بومی و تولید گوشی داخلی با سیستم‌عامل بومی پرداخته شده است.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی، «این طرح در راستای تحقق شبکه ملی اطلاعات برای کاهش وابستگی و جلوگیری از دست‌اندازی بیگانگان در فضای مجازی، تأمین نیازهای عمومی مردم و ایجاد زیست‌بوم متناسب با فرهنگ اسلامی – ایرانی مصوب شد.» طرح کلان و معماری شبکه‌ ملی اطلاعات دارای پنج ماده شامل خط‌مشی‌های حاکم بر شبکه ملی اطلاعات، اهداف راهبردی و عملیاتی در افق ۱۴۰۴، معماری شبکه ملی اطلاعات و اجزای شبکه ملی اطلاعات و ۵۰ اقدام کلان است. خط‌مشی‌های حاکم بر شبکه ملی اطلاعات شامل درون‌زایی و خود اتکایی، برون‌نگری، فرصت‌سازی، بازدارندگی، پایداری و تاب‌آوری در مقابل انواع تهدیدات، حکمرانی یکپارچه و منعطف، روزآمدی، نوآوری و آینده‌نگری، مشارکت فعال ذی‌ربطان، توسعه‌ی سبز و سلامت‌محور می‌شود.

در این سند که به‌صورت عمومی دردسترس قرار دارد، نوشته شده است که معماری و کارکرد شبکه ملی اطلاعات بر اساس نیازمندی‌های خدمات محتوا طراحی می‌شود و عملکرد آن تأثیر مستقیمی بر ارتقای کیفیت خدمات و محتوا خواهد داشت. اهداف راهبردی و عملیاتی در افق ۱۴۰۴ شامل دستیابی به جامعه‌ای پیش‌رو و اخلاق‌محور، ارتقا جایگاه و کسب سهم مناسب از اقتصاد دیجیتال، فراهم‌سازی زمینه‌های حکمرانی صالحانه در فضای مجازی، استقرار نظام جامع و فراگیر در سطح ملی برای امن‌سازی خدمات و زیرساخت‌های حیاتی، حضور جریان‌ساز و هدفمند و سالم‌سازی محتوا در عرصه‌های ملی هم در این ابلاغیه گنجانده شده‌اند. شورای عالی فضای مجازی در بخش خدمات محتوایی، دستیابی اقتصاد محتوای داخلی به سهم ۱۵ درصدی از اقتصاد دیجیتال کشور با نرخ رشد سالیانه ۵۰ درصد و افزایش سهم صفحات فارسی از وب به بیش از چهار درصد را جزو اهدافی تعیین کرده است که تا سال ۱۴۰۴ باید به آن‌ها رسید.

شورای عالی فضای مجازی اهدافی در نظر گرفته است که باید تا سال ۱۴۰۰ در شبکه ملی اطلاعات عملیاتی شوند؛ از جمله‌ی آن‌ها باید به موارد زیر اشاره کرد:

• استقرار کامل خدمات پایه کاربردی داخلی نظیر پیام‌رسان اجتماعی و موتور جستجوی بومی
• مزیت‌بخشی اقتصادی و تعرفه‌گذاری رقابتی در دسترسی به خدمات کاربردی و محتوای داخلی به ‌میزان حداقل دوبرابر
• دسترسی به خدمات و محتوای داخلی به‌ میزان پنج برابر نسبت به خدمات محتوای خارجی
• استقرار نظام مالکیت معنوی و مادی محتوای داخلی تا سال ١۴٠٠

برخی اهداف که باید تا سال ۱۴۰۴ عملیاتی شوند، شامل موارد زیر می‌شوند:

• ۲۰ درصد از سهم بازار گوشی تلفن همراه دراختیار تولیدکنندگان داخلی و با همراهی سیستم‌عامل داخلی قرار گیرد
• سهم خرده‌فروشی آنلاین به‌ میزان ۱۰ درصد از کل بازار خرده‌فروشی کشور برسد
• تحقق سهم ۷۰ درصدی خدمات محتوای داخلی از ترافیک مصرفی کاربران با نرخ رشد سالیانه ۴۰ درصدی
• ارائه‌ی خدمات پایه‌ی کاربردی داخلی با سهم ترافیک ۷۰ به ۳۰ با نرخ رشد سالیانه ۱۵ درصدی
• تحقق سهم ۷۰ درصدی خدمات محتوای داخلی اعم از ویدیوی درخواستی و اشتراک ویدئو از ترافیک مصرفی کاربران با نرخ رشد سالیانه ۴۰ درصدی
• ایجاد شبکه اختصاصی ایمن و سالم برای کودکان و نوجوانان با سهم ترافیک ۱۵ درصد از ترافیک کل کشور
• افزایش ۳۰ درصدی نرخ رشد سالیانه بازی‌های رایانه‌ای داخلی
• پوشش ۸۰ درصدی دسترسی پهن‌باند ثابت خانوارها با سرعت دسترسی ۲۵ مگابیت بر ثانیه
• پوشش صد درصد جمعیت کشور برای دسترسی به پهن‌باند سیار با سرعت متوسط ده مگابیت بر ثانیه
• قرارگیری زبان فارسی به‌عنوان زبان پیش‌فرض در ۸۰ درصد خدمات و تجهیزات هوشمند همراه
• دسترسی به خدمات پایه کاربردی (پیام‌رسان، جست‌وجوگر و...) شبکه ملی اطلاعات به‌ میزان حداقل سه‌برابر رقبای خارجی
• امکان اتصال حداقل ۱۰ درصد کاربران با دسترسی مبتنی بر نسل جدید ارتباطات
• تأمین یک سیستم‌عامل داخلی امن تلفن همراه
• دستیابی به حداقل سه سامانه خدمات ارزیابی و صحت‌سنجی اخبار و محتوا
• کاهش نرخ رشد جرایم فضای مجازی به میزان سالیانه حداقل ۳۰ درصد

گفته شده است سهم خرده‌فروشی آنلاین تا سال ۱۴۰۴ باید به ده درصد برسد؛ این سهم اکنون تنها دو درصد است. در مورد دیگر که مربوط به سهم ۲۰ درصدی بازار از گوشی‌های ایرانی می‌شود، وزارت ارتباطات برنامه‌ای تنظیم کرده است که در قدم اول، باید به هدف تولید ۴۰۰ هزار دستگاه گوشی ایرانی تا پایان سال جاری برسد. آن‌گونه که معاون فناوری وزارت ارتباطات به زومیت گفت، دو اولویت در تولید گوشی ایرانی، قیمت پایین و سیستم ‌عامل بومی تعریف شده است.